محرم در شال

در این مطلب به معرفی کوتاهی از نحوه عزداری اهالی شال در ماه محرم می پردازیم.

*همه ساله چند روز مانده به شروع محرم قبل از اذان مغرب در مسجد شروع به نواختن طبل و سنج و شیپور میکنند که نشانی از راه رسیدن محرم و اعلام عزا است.

 

-اول محرم(شب اول)

 

در غروب اولین روز محرم یا در واقع آخرین روز ماه ذی الحجه دسته سینه زنی ازکنار مسجد با به دوش کشیدن چوب های علم به سمت امامزاده سید ابواقاسم حرکت می کند و در محل امامزداه طی مراسمی پارچه ها را به علم ها میپوشانند و سپس به سمت مسجد جامع باز می گردند.(جا داره همین جا از مرحوم گلعلی صحرایی یادی بکنیم، که همیشه چوب های علم رو به تنهایی تو این مسیر طولانی روی دوش خودش حمل می کرد.)

 

*از این روز هر عصر مراسم روضه خوانی و بعد از آن شب ها مراسم مرثیه خوانی و سینه زنی و روضه خوانی در مسجد برپا می شود.

*همچنین روزهایی که دسته های عزاداری برپا باشد ، حرکت دسته بعد از روضه عصر تا اذان مغرب انجام می شود.

*در طول مسیر دسته های عزاداری اهالی به قربانی کردن و دادن خیرات می پردازند.

 

-روز سوم(شب چهارم)

 

در روز سوم مراسم سنتی داره واری برگزار میشود.

 

رور ششم(شب هفتم)

 

در این روز دسته عزاداری (سینه و زنجیر زنی) از مسجد به سمت مزار شهدا و اهل قبور به حرکت در میاد.

 

روز هفتم(شب هشتم)

 

دسته در این روز به سمت امامزاده سید خضر روانه میشه و پس از طی مسیر جاده و سربالایی کنار منزل آقای اکرامی و گذر از کنار برجک قدیمی به امامزاده میرسه و از مسیر بالا(از کنار نانوایی آقای چایچی) به مسجد برمیگرده.

 

روزهشتم(تاسوعا)

 

*از این روز به بعد معمولا به علت طویل شدن بیش از اندازه صف، هیئت به دو دسته سینه زنی و زنجیرزنی و گاهی به سه دسته ،تقسیم می شود.

 

دسته با طی مسیر جاده به سمت امامزاده آقا سید محمد (وله کو آ) حرکت میکنه و در مسیر بازگشت به سمت امامزاده پیر مازندران (سبه بر مله) حرکت میکنه و با گذر از سربالایی (کنار منزل آقای طباطبایی) از مسیر امامزاده سید خضر همرا با مرثیه زیبا و سنتیه "الا امیر دلاور من" آقا سید سجاد نظامی به مسجد بر میگرده.این روز یکی از طولانی ترین مسیرها در عزاداریه که چند ساعت طول میکشه.

 

روز تاسوعا(شب عاشورا)

 

هیئت در این روز با حرکت از کنار مسجد و عبور از تنگلو به امامزاده آقا سید علی میره و از اونجا به سمت مزار حرکت میکنه و در پایان به مسجد بر میگرده.

 

عاشورا

 

ساعت 24(12شب)بعد از اتمام روضه ، دسته عزاداری شبانه به مقصد امازاده سید ابواقاسم به راه می افته و حدود ساعت 2-3 بامداد به کنار مسجد برمیگرده ،تعداد زیادی از مردم شب را در مسجد می مانند یا به اصطلاح خودمان(شَو روز آکرینده)تا از ابتدا با هیئت اول صبح همرا شوند.

لازم به ذکراست که اهالی هر محل (خصوصا خانم ها) تمام شب در امامزاده ی محل خود می مانند و به خواندن دعا (زیارت عاشورا)و پختن و آماده کردن نـــــــــذری مشغول می شوند و در هر امامزاده از هیئت پذیرایی جدا گانه می شود.

صبح روز عاشورا بعد از اذان و نماز صبح دسته با جمعیتی اندک از کنار مسجد به حرکت درمی آید و مراسم زاره زار (در تمامی طول مسیر واگیر نوحه خوانان زار ، زار ، زاره زار ، زاره زاره زاره زار ،و شبیه به این است) آغاز می شود.

دسته در یک مسیر طولانی ابتدا به امامزاده شاه محمود می رسد بعد از آن امامزاده آقا سید محمد و سپس آقا سید علی و بعد از رسیدن به مزار شهدا و اموات و ذکر مرثیه به مسیر ادامه میدهد و با عبور از امامزده پیرمازندران و سید خضر و گذر از خرمن به امامزاده سیدابوالقاسم می رسد.

در سید ابوالقاسم طی مراسمی زیبا همراه با مرثیه جان سوز آقای سید رحیم خاتمی دست های بالای علم ها به صورت بر عکس به علم ها وصل می شود که در واقع نماد به شهادت رسیدن تمامی یاران امام حسین (علیه السلام) است.

بعد از اتمام مراسم دسته به صورت منظم تر و با تشکیل صف مسیر طولانی امامزاده سید ابوالقاسم تا مسجد را که از محله کسیان می گذرد را با مرثیه زیبا و جان سوز "بر بی کسی زینب"سید سجاد طی می کند و به مسجد بر می گردد .

پس از اتمام عزاداری مردم منتظر رسیدن دسته های عزاداریه دو روستای دیز و قشلاق دیز می شوند.

*همه ساله هیئت های عزاداری این سه روستا به پیشواز یکدیگر در روستاهای خود در روز عاشورا می روند که این هم از آیین های زیبای محرم است که موجب نزدیکی اهالیه این سه روستا(شال-دیز-قشلاق دیز)با یکدیگرمی شود.

البته به علت سنگین بودن مراسم عزاداری روز عاشورا در شال از پارسال تصمیم بر این شد که هیئت شال صبح روز تاسوعا به دیز و قشلاق دیز برود.

پس از اینکه هیئت های سه روستا به کنارمسجد جامع شال رسیدن هیئت شال در محوطه مسجد به عزاداری می پردازد و دسته های میهمان در داخل مسجد پذیرایی می شوند و بعد از ان نماز ظهر عاشورا با شرکت اهالیه سه روستا در مسجد بر پامی شود.

با پایان نماز، بدرقه هیئت دیز و قشلاق دیز توسط هیئت شال انجام می شود ، و این عزاداری پایان می یابد.

سال های گذشته بعد از مراسم بدرقه نمایش تعزیه و تعبیه خوانی نیز برگزار می شد که چند سالیست به دلایلی که از آن بی اطلاعیم این مراسم برگزارنمی شود ، و به جای آن در مسجد جامع سفره ی نهار برای عموم اهالی آماده می شود.

*با توجه به هزینه بالا و چند میلیونی که همه ساله به صورت داوطلبانه از سوی تعدادی از اهالی برای این سفره ناهار (که به تازگی شام هم به آن اضافه شده) می شود بهتر بود مبلغی از این پول را به افراد مستحق اهدا می کردند و یا آن را صرف هزینه های جاری روستا و عمران و آبادی و رفع مشکلات متعدد عمرانی شال  می کردند.در هر صورت اگر سنگی از جلوی پای مردم برداشته شود بسیار ارزشش بالاتر از آن است که وعده ای شکم آدم سیر شود.البته هرگز نباید از ثواب بالای این سفره چشم پوشید.

غروب عاشورا نیز مردم در مزار شهدا و اموات گرد هم می آیند و از آنجا مراسم شام غریبان با روشن کردن شمع و حرکت دسته سینه زنی آغاز می شود و پس از آن عزاداری در کنار مسجد پایان می یابد.

به اینصورت دسته های عزاداری محرم پایان می یابد اما به مدت چند شب مراسم عزاداری در مسجد برگزار می شود.

همچنین در روز سوم شهدای کربلا نیز هیئت عزادارن راهی مزار می شود.

و پایان بخش عزداری اباعبدالله در روز چهلم شهدای کربلا (اربعین)است که مراسم عزاداری با حرکت هیئت به سمت مزار انجام می شود.

اَجرتان با سیدالشّهدا

بیان ایرادات احتمالی در دیدگاه ها-آبان 92

امامزاده آقا سید خضر شال

مقبره اقا سید خضر در شال-محله سبه بر و مشرف به دره رودخانه فصلی تانه(تاهونه) و باغهای خالیان واقع شده.و یا"امامزاده آقا سید خضر در خرمن ودر بین باغهای میان جو وخرمن قرارگرفته"(به دیدگاهها نگاه کنید)

 

ساختمان این امامزاده در چند سال گذشته و با تامین کامل هزینه از سوی اهالی شال(مثل امامزاده های دیگه شال) بازسازی شد .